.
จากความเป็นไปได้ที่สินค้าประเภทยาจะขาดแคลนอีกครั้งในปี 2566 SSI Research เชื่อว่าผู้ค้าปลีกยารายใหญ่จะสามารถรักษาสินค้าคงคลังที่เพียงพอและได้รับส่วนแบ่งการตลาดที่น่าพอใจ
ตามรายงานของ EIU (Economist Intelligence Unit) รายรับจากเภสัชภัณฑ์ในเวียดนามจะสูงถึง 5.9 พันล้านดอลลาร์ (เพิ่มขึ้น 9.6% จากช่วงเวลาเดียวกัน) ในปี 2564 ในช่วงปี 2560 – 2564 รายได้ด้านเภสัชกรรมมีการเติบโต 7.4% CARG และ EIU คาดการณ์ CAGR ที่ 9.5% ในอีก 5 ปีข้างหน้า เนื่องจากการใช้จ่ายเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจะเพิ่มขึ้นพร้อมกับรายได้ของผู้คน
ที่ผ่านมาบรรดาเชนร้านขายยาสมัยใหม่ต่างๆ ได้เร่งการเปิดสาขาใหม่ตั้งแต่ปี 2564 เพื่อแย่งชิงส่วนแบ่งการตลาดจากร้านขายยาแบบดั้งเดิม จากข้อมูลของ IQVIA เวียดนามมีร้านขายยา 55,300 แห่งในปี 2559 โดย 185 แห่งเป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายร้านขายยาสมัยใหม่ อย่างไรก็ตาม ภายในปี 2564 จำนวนร้านขายยาทั้งหมดจะลดลงเป็น 44,600 แห่ง แต่จำนวนร้านค้าในเครือร้านขายยาสมัยใหม่เพิ่มขึ้นเป็น 1,600 แห่ง
และในปี 2565 เครือข่ายร้านขายยาสมัยใหม่ขนาดใหญ่ก็ยังคงตั้งเป้าหมายเปิดใหม่อย่างต่อเนื่อง อีกทั้งบริษัทใหม่จำนวนมากได้เข้าสู่ตลาดเช่นกัน ตัวอย่างเช่น Wincommerce (ซึ่งเป็นเจ้าของเครือห้างสรรพสินค้า Winmart ซึ่งมีซูเปอร์มาร์เก็ตขนาดเล็กประมาณ 3,000 แห่ง) และ Viettel (ซึ่งเป็นเจ้าของเครือข่ายค้าปลีกที่มีร้านโทรคมนาคมประมาณ 370 แห่ง)
ในรายงานล่าสุด SSI Research กล่าวว่าเหตุผลที่อยู่เบื้องหลังการเปลี่ยนจากร้านขายยาแบบดั้งเดิมไปเป็นร้านขายยาเชิงพาณิชย์สมัยใหม่อาจเกิดจากสาเหตุหลายประการ
ประการแรก คือ มาตรฐานการควบคุมยาที่เข้มงวดขึ้น ตั้งแต่ปี 2560 กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดให้ร้านขายยา ขายยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์ให้กับผู้ป่วยที่มีใบสั่งยาเพื่อหลีกเลี่ยงการใช้ยาเสพติดโดยเฉพาะในกรณีของยาปฏิชีวนะ ในขณะที่ยาปฏิชีวนะคิดเป็น 13% และ 19% ของยอดขายร้านขายยาในเขตเมืองและชนบทตามลำดับ เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2020 รัฐบาลได้ออกพระราชกฤษฎีกาที่ 117/2563/NDCP เพิ่มค่าปรับสำหรับ “การขายยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์โดยไม่มีใบสั่งยา” (จาก 200,000-500,000 VND เป็น 5-10 ล้าน VND) ทำให้ร้านขายยาขายปลีกแข่งขันน้อยลง และบังคับให้ร้านขายยาบางแห่งปิดตัวลง อย่างไรก็ตาม การที่ประเทศเวียดนามมีร้านขายยาปลีกย่อยกว่า 50,000 แห่งทั่วประเทศ การควบคุมการปฏิบัติตามกฎระเบียบจึงเป็นเรื่องยาก
ประการที่สองคือมาตรการใบสั่งยาแบบอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งบังคับให้ สถานตรวจสุขภาพ ร้านขายยาในโรงพยาบาล และช่องทางร้านขายยาจะต้องใช้ใบสั่งยาแบบอิเล็กทรอนิกส์ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากความยุ่งยากในการดำเนินการ กระทรวงสาธารณสุขจึงขยายเวลาในการปรับใช้ใบสั่งยาแบบอิเล็กทรอนิกส์ เป็นวันที่ 31 ธันวาคม 2022 สำหรับโรงพยาบาลระดับ 1~3 และวันที่ 30 มิถุนายน 2023 สำหรับโรงพยาบาลหรือสถานพยาบาลอื่นๆ
จากการวิจัยของ SSI ร้านขายยาเชิงพาณิชย์สมัยใหม่มีระบบ ERP ดังนั้นจึงสามารถปรับให้เข้ากับกฎระเบียบใหม่ได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งจะช่วยให้ร้านขายยาเหล่านี้ได้รับส่วนแบ่งการตลาดจากร้านขายยาขนาดเล็ก เนื่องจากร้านขายยาขนาดเล็กอาจสูญเสียลูกค้าเนื่องจากระบบควบคุมภายในไม่เชื่อมต่อกับระบบสั่งจ่ายยาทางอิเล็กทรอนิกส์
สุดท้ายคือ ความล่าช้าในการอนุมัติการขึ้นทะเบียนยาใหม่หรือการต่ออายุยาเก่า นับตั้งแต่การระบาดของโควิด-19 ภาคสาธารณสุขของเวียดนามมีการขาดแคลนแรงงาน ทำให้กระบวนการอนุมัติยาใหม่และต่ออายุยาเก่าของสำนักงานคณะกรรมการยาล่าช้า และด้วยปริมาณยาที่ไม่เพียงพอ SSI Research เชื่อว่าร้านขายยาเชิงพาณิชย์สมัยใหม่ที่มีความสามารถทางการเงินที่แข็งแกร่งและมีอำนาจต่อรองที่ดีกว่า จะสามารถจัดหาสินค้าในจำนวนที่เพียงพอจากบริษัทยาได้
ยิ่งไปกว่านั้น SSi Research ยังประเมินด้วยว่าช่องทางร้านขายยาสมัยใหม่ อาจแย่งชิงส่วนแบ่งการตลาดจากช่องทางของโรงพยาบาลในช่วงที่มีการระบาดใหญ่ การแพร่ระบาดของโรคโควิด ได้จำกัดการเข้าโรงพยาบาลเนื่องจากมาตรการเว้นระยะห่างทางสังคม ซึ่งส่งผลเสียโดยตรงต่อการขายยาในช่องของโรงพยาบาล แต่ในทางกลับกัน กลับสร้างช่องทางให้ร้านขายยาสมัยใหม่ และดึงดูดลูกค้ารายใหม่ๆ ที่ต้องซื้อยาเองนอกโรงพยาบาล
อย่างไรก็ตาม รายงานระบุว่าเครือข่ายร้านขายยาสมัยใหม่ยังคงเผชิญกับอุปสรรคในการเข้าสู่อุตสาหกรรมค้าปลีกยา ปัญหาแรกคือการเชื่อมต่อกับโรงพยาบาลเมื่อร้านขายยาต้องเชื่อมต่อกับโรงพยาบาลหรือสถานพยาบาลเพื่อคาดการณ์ความต้องการยาแต่ละชนิดในพื้นที่ ในขณะเดียวกัน รัฐบาลกำลังควบคุมยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์สำหรับผู้ป่วยนอกอย่างเข้มงวด
ในการเอาชนะใจลูกค้าจากร้านขายยาแบบดั้งเดิม ร้านขายยาเชิงพาณิชย์สมัยใหม่อาจต้องเสนอโปรโมชั่นที่น่าดึงดูด ซึ่งเป็นการเผาเงินมหาศาลเพื่อแลกกับการเติบโตในช่วงเริ่มต้นของการเปิดร้าน ดังนั้นศักยภาพทางการเงินที่แข็งแกร่งจึงเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่กำหนดความยั่งยืนของห่วงโซ่ร้านขายยา
ในแง่ของแนวโน้มอุตสาหกรรมค้าปลีกยาโดยรวม รายงานดังกล่าวเชื่อว่าเครือข่ายค้าปลีกยาจะยังคงได้รับประโยชน์ และบริษัทยาค้าปลีกจะรักษาอัตราการเปิดร้านใหม่ในอนาคตอันใกล้
และ SSI Research มองว่าช่องทางร้านขายยายังสามารถชิงส่วนแบ่งการตลาดจากช่องทางโรงพยาบาลเพิ่มขึ้น เนื่องจากช่องทางโรงพยาบาลต้องใช้เวลาในการฟื้นฟูความเร็วในการประมูลยา สู่ระดับก่อนโควิด-19 กลุ่มร้านขายยาเชิงพาณิชย์สมัยใหม่สามารถดูดซับส่วนแบ่งการตลาดของร้านขายยาแบบดั้งเดิมได้เนื่องจากมีขนาดใหญ่และมีข้อดีของการมีระบบ ERP อยู่แล้ว – โปรโตคอลนี้เข้ากันได้กับระบบการสั่งจ่ายยาทางอิเล็กทรอนิกส์แบบใหม่
การต่ออายุใบรับรองการขึ้นทะเบียนยาได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงที่ผ่านมา ถึงแม้ว่าการต่ออายุใบอนุญาตจะมีเพียงระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น ในอัตราดังกล่าว มีแนวโน้มว่าอุปทานยาจะขาดตลาดอีกครั้งในปี 2566 ในบริบทนี้ SSI Research เชื่อว่าผู้ค้าปลีกยารายใหญ่สามารถรักษาสินค้าคงคลังที่เพียงพอและรับส่วนแบ่งการตลาดได้
อีกทั้งความต้องการวิตามินและอาหารเสริมที่เพิ่มขึ้น แม้ว่าอาจจะเป็นระยะสั้น จะช่วยให้เครือข่ายร้านขายยาสามารถบันทึกรายได้จากผลิตภัณฑ์ข้างต้นได้มากขึ้น การวิจัยของ SSI เชื่อว่าความต้องการวิตามินและอาหารเสริมอาจเพิ่มขึ้นสูงสุดในไตรมาสที่สี่ของปี 2564 และไตรมาสแรกของปี 2565 เมื่อจำนวนผู้ติดเชื้อ COVID-19 พุ่งสูงสุด
ในแง่ของการใช้จ่ายของผู้บริโภคที่ได้รับผลกระทบจากภาวะเงินเฟ้อและความกังวลที่เกี่ยวข้อง การใช้จ่ายด้านเภสัชภัณฑ์คาดว่าจะยังคงทรงตัวเนื่องจากความจำเป็นของผลิตภัณฑ์เหล่านี้ยังคงมีอยู่ ดังนั้นเครือข่ายร้านขายยาจะสามารถส่งต่อต้นทุนที่เพิ่มขึ้นให้กับลูกค้าได้ เครือร้านขายยาสามารถเจรจาเงื่อนไขกับซัพพลายเออร์ได้ดีขึ้น ซึ่งจะทำให้อัตรากำไรขั้นต้นเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม อัตรากำไรสุทธิอาจไม่ดีขึ้นมากนักเนื่องจากมีการเปิดสาขาใหม่จำนวนมาก
ในตลาดหุ้น ปัจจุบันมีบริษัทจดทะเบียนสองแห่งที่ดำเนินธุรกิจค้าปลีกยารายใหญ่ในทิศทางเดียวกับร้านขายยาสมัยใหม่ ได้แก่ FRT ที่มีเครือข่ายร้านขายยา Long Chau และ MWG ที่มีเครือข่ายร้านขายยา An Khang นอกจากนี้ Pharmacity เชนร้านขายยายังก่อตั้งขึ้นในปี 2555 และได้รับทุนจาก Mekong Capital ตั้งแต่ปี 2562
.
ขอบคุณข้อมูลจาก Cafef.vn (20/9/22)
.
______
สนใจสมัครคอร์ส / สัมมนา / VVI Membership
คลิ๊กดูรายละเอียดและสมัครได้ที่
หน้าแรก
